Įmonės atiduoda savo produktus nuomonių formuotojams tikėdamosis populiarinti savo prekės ženklą ir produkciją. Iš sandėlio šios prekės dažnai nurašomos kaip dovanos.
Ši praktika stipriai padidina įmonės mokamus mokesčius. Kaip jau rašėme, tokios dovanos būna apmokestinamos PVM, GPM ir pelno mokesčiu.
Žmogus irgi nesijaučia gavęs vertingą dovaną. Jis geriau būtų pasirinkęs pinigus, o ne prekę. Asmeniniame gyvenime tokio daikto jam gal iš viso nereikia. Bet jis gauna prekę kaip darbo įrankį, nes turi atlikti užduotį.
Kiek iš tiesų kainuoja dovanojimas?
Savo prekių dalinimas įmonei kainuoja daugiau, nei vadovas galvoja. Pavyzdžiui, įmonė nuomonės formuotojui padovanoja savo pagamintą griliaus stalą, kurio vertė yra 500€ be PVM, o jis nemokamai paskelbia stalo apžvalgą socialiniame tinkle.
Dėl tokio neleidžiamo atskaitymo įmonė turėtų sumokėti 105€ PVM, pagal gavėjo asmens kodą deklaruoti ir sumokėti 90.75€ GPM įmonės lėšomis, ir nuo visos dovanos vertės bei GPM sumokėti 104,36€ pelno mokesčio. Susumavus, 500€ vertės dovana virto 800,11€ išlaidomis.
Be to, jei kiltų ginčas tarp įmonės akcininkų, toks dovanų dalinimas gali būti vertinamas kaip įmonės turto švaistymas. Vadovui gali tekti asmeniškai kompensuoti pilną patirtų išlaidų sumą. Teismų praktiką šiuo klausimu apžvelgsime ateityje.
Kiek kainuoja mainai?
Jei nuomonės formuotojas PVM mokėtojas tokį stalą nusipirktų už 605€ su PVM ir išrašytų sąskaitą faktūrą už reklamos paslaugas sumai 605€ su PVM, jokie mokėjimai vis tiek nebūtų atliekami, o žmogus gautų tą patį stalą. Bet po tokio sandorio įmonei neatsirastų jokių papildomų prievolių nei dėl GPM, nei dėl PVM, nei dėl pelno mokesčio. Taip pat nereikėtų rengti deklaracijos dėl dovanos.
Jei kiltų ginčas tarp įmonės akcininkų, nėra jokio pagrindo diskutuoti apie turto švaistymą, o nusipirktos reklamos efektyvumas gali būti vertinamas pagal tipinius tokių paslaugų rodiklius.
Mainų sandorio – reklama už prekę – įforminimas kaip 2 pirkimų ir pardavimų vietoje dovanos įmonei sutaupo mokesčių, kurių suma siekia iki 60% nuo prekės vertės. Vadinasi, paskirdama tą patį reklamos biudžetą, įmonė gali bendradarbiauti su perpus daugiau nuomonės formuotojų.
Iš kur atsiranda šie pinigai?
Pirmiausia yra sutaupomas PVM. Dovanos atveju nuomonės formuotojas suvartoja prekę asmeniniams poreikiams, o įmonė jam padovanoja PVM. Mainų atveju nuomonės formuotojas įsigyja prekę kaip įrankį kampanijai atlikti ir atskaito PVM iš savo mokėtino PVM, t.y. jis jam „sugrįžta“.
Jei nuomonės formuotojas nėra PVM mokėtojas, PVM sutaupymo nelieka. Jis negali atskaityti PVM. Kad šioje situacijoje niekas niekam nemokėtų, jis turi išrašyti sąskaitą faktūrą sumai 605€ be PVM. Ši situacija atskleidžia, kad tokiu principu dirbti su smulkiais nuomonių formuotojais, kurie nėra PVM mokėtojai, įmonėms kainuoja 21% brangiau.
Antras sutaupymas atsiranda iš GPM. Dovanos atveju nuomonės formuotojas gavo 605€ pajamų. Mainų atveju jis gavo 605€ su PVM pajamų už reklamos paslaugas ir išleido 605€ su PVM reklamos kampanijos parengimui. Kokia bebūtų jo veiklos forma, dėl šio sandorio jis negavo jokio pelno ir nemoka mokesčių.
Trečias sutaupymas atsiranda iš pelno mokesčio. Dovanos atveju įmonė dalina savo turtą be jokio dokumentuoto įrodymo, kad tai didina jos pajamas. Todėl pagal Pelno mokesčio įstatymą ji turi sumokėti pelno mokestį nuo tokios išdalintos vertės: prekės kaina su PVM plius už jos atidavimą įmonės lėšomis sumokėtas GPM. Mainų atveju įmonė gavo 605€ su PVM pajamų už parduotą prekę ir nusipirko reklamos paslaugų už 605€ su PVM. Tokiu atveju įmonė nei gavo pelno, nei ką nors iššvaistė
Mes nedirbam už dyką!
Realybėje stambūs nuomonių formuotojai, ypač jau esantys PVM mokėtojais, nedirba už dyką. Mūsų dovanos pavyzdyje, jie paimtų ir prekę, ir dar 1210€ su PVM.
Tokioje situacijoje mainų atveju nuomonės formuotojo išrašyta PVM sąskaita faktūra už reklamos paslaugas bus didesnė už įmonės PVM sąskaitą faktūrą už prekę.
Pavyzdžiui, įmonė išrašo sąskaitą faktūrą už prekę sumai 605€ su PVM. Nuomonės formuotojas išrašo PVM sąskaita faktūra už reklamos paslaugas sumai 1815€ su PVM. Rezultatas bus tas pats: nuomonės formuotojas gaus stalą ir įmonė jam perves 1210€ plius PVM.
Skirsis tik tai, kad įmonė sutaupys 300,11€ mokesčių.
Yra, kas dirba ir už dyką…
Tais atvejais, kai įmonė dalina savo prekes ir nuomonių formuotojai jas nemokamai reklamuoja, mainai komplikuoja procesą. Nuomonių formuotojai turi išrašyti sąskaitas faktūras už reklamos paslaugas. Vadinasi, jie turi būti įregistravę individualią veiklą arba įsteigę mažąją bendriją.
Esant akivaizdžiam mokestinės naštos skirtumui, įmonė permąstys, ar verta bendradarbiauti su komercinės veiklos nevykdančiais nuomonių formuotojais. Tai yra paskata pradedantiesiems nuomonių formuotojams greičiau pradėti legalią veiklą, o ne slėpti ją po dovanomis.
Nuomonių formuotojų PVM
Nuomonių formuotojams mainų sandoriai didins jų pajamų lygį, todėl jie greičiau pasieks ribą, kai turės registruotis PVM mokėtoju.
Pavyzdžiui, jei nuomonės formuotojas per mėnesį gauna 3000€ pajamų ir 1500€ dovanų, jam nereikia registruotis PVM mokėtoju. Bet jei jis gauna 4500€ pajamų ir nusiperka prekių už 1500€, metų bėgyje jis turės registruotis PVM mokėtoju.
Tapimas PVM mokėtoju padidina finansinės apskaitos kaštus, nes reikia rengti daugiau mokesčių deklaracijų. Tačiau nuomonių formuotojams, kurių klientai yra įmonės PVM mokėtojos, tai sumažins mokamus mokesčius: nebereikės mokėti PVM nuo reklamos paslaugų pirkimų iš Facebook, bus galima susigrąžinti Lietuvoje sumokėtą PVM ir pan.
Jei visgi nuomonės formuotojo klientai yra labai mažos įmonės, kurios pačios nėra PVM mokėtojos, jam labiau apsimoka likti ne PVM mokėtoju.
Ką daryti man – įmonei
Jei už reklamos paslaugą mokate pinigus, paprašykite nuomonės formuotojo, kad sąskaitos faktūros vertę padidintų prekės kaina. Tuomet išrašykite sąskaitą faktūrą už savo prekę ir sumokėkite skirtumą.
Jei už reklamos paslaugą nieko nemokate, paklauskite, ar nuomonės formuotojas yra įregistravęs savo veiklą. Jei taip, paprašykite sąskaitos faktūros už reklamos paslaugas ir išsiųskite sąskaitą faktūrą už savo prekę. Jei ne, galbūt su tokiu nuomonės formuotoju geriau dirbti per agentūras arba kol kas jų kampanijas atidėti.
Ką daryti man – nuomonės formuotojui
Jei gaunate pinigus už savo darbą, sąskaitoje faktūroje pridėkite ir gaunamų prekių kainą. Paprašykite, kad reklamos užsakovas išrašytų PVM sąskaitą faktūrą už savo prekes ir sudengtų ją su jūsų išrašyta sąskaita faktūra.
Jei už reklamos paslaugas nieko negaunate, jau dabar įsiregistruokite savo individualią veiklą arba įsisteikite mažąją bendriją. Taip iš karto galėsite pradėti imti bent simbolinį mokestį už reklamos paslaugas. Jei įmonės jums siunčia vertingas prekes, joms labiau apsimokės sumokėti jums kelis šimtus eurų pagal sąskaitą faktūrą, nei nemokėti nieko ir tas prekes dovanoti.
Jei buhalteris mano, kad įsigytos prekės yra ilgalaikis turtas, išaiškinkite jam savo veiklos specifiką. Tik labai retai reklamdavių prekės gali būti laikomos nuomonės formuotojo ilgalaikiu turtu (Ilgalaikis materialusis turtas: kas gali juo tapti?).