Išrašiusi PVM sąskaitą faktūrą, įmonė einamaisiais metais turi sumokėti PVM ir pelno mokestį. Bet kartais pirkėjas taip ir nesumoka įmonei. Tuomet įmonė būna praradusi ne tik prekes, bet ir mokesčiais sumokėtus pinigus.
Kad galėtų susigrąžinti sumokėtus mokesčius, įmonė turi įrodyti, kad ši skola už prekes yra beviltiška.
Kada skola tampa beviltiška?
Skolos yra laikomos beviltiškomis, jeigu skolininkas yra miręs ar paskelbtas mirusiu, bankrutavęs, likviduotas arba įmonė negali jų susigrąžinti praėjus ne mažiau kaip vieneriems metams nuo skolos sumos įtraukimo į pajamas (sąskaitos faktūros išrašymo).
Tokių skolų apskaitą numato Skolų beviltiškumo bei pastangų susigrąžinti šias skolas įrodymo ir beviltiškų skolų sumų apskaičiavimo taisyklės.
Kaip įrodyti skolos beviltiškumą?
Mažesnėms kaip 300€ su PVM skoloms jokių papildomų dokumentų nereikia. Ankstesniais metais į pajamas įtraukta suma, kuri dabar buvo pripažinta beviltiška, gali būti įtraukiama į sąnaudas einamaisiais metais.
Norint į sąnaudas įtraukti didesnę kaip 300€ su PVM beviltišką skolą, būtina turėti dokumentus, įrodančius, kad skolininkas yra nemokus. Tai turi būti arba pačios įmonės ieškinio teismo nutartis, arba kitų kreditorių ieškinio teismo nutartis.
Ginčytinos skolos
Dažnai pirkėjai nesumoka savo skolų ne dėl to, kad yra nemokūs. Pirkėjas gali nesutikti ir ginčyti skolą. Įmonės apskaitoje toks ginčas nesimato. Jei skolininkas yra mokus, bet atsisako mokėti, tokia skola negali būti laikoma beviltiška.
Turėdama tokią pradelstą debitorinę skolą, įmonė turi arba siekti ją prisiteisti ir išieškoti, arba atsisakyti savo reikalavimo. Jei pirkėjas turi pagrįstų pretenzijų dėl prekių ar paslaugų kokybės, jei jis mano paslaugos iš viso negavęs, dažnai įmonei yra racionaliau laikyti pardavimo sandorį neįvykusiu, nei bandyti įrodyti priešingai.
Kad atsisakytų reikalavimo, įmonė tiesiog užregistruoja kreditinę PVM sąskaitą faktūrą. Taip ji einamaisiais metais susimažina pardavimų vertę, vadinasi, susigrąžina PVM ir pelno mokestį.